Sosiński Wojciech, pseud. Gedroyć, nazwisko konspiracyjne Stanisław Sosnowski (1893–1942), działacz oświatowy, poseł na Sejm RP. Ur. 12 XII w Ludwinowie (pow. mińsko-mazowiecki) w rodzinie chłopskiej, był synem Adama i Marianny z Chrzanowskich.
Po ukończeniu szkoły powszechnej uczył się S. na kursach rolniczych w Sokołówku, a następnie na warszawskich kursach pedagogicznych, prowadzonych przez Aleksandra Zawadzkiego («Ojca Prokopa»). Po powrocie do Ludwinowa działał w ruchu zaraniarskim. W kwietniu 1914 wstąpił do konspiracyjnego Związku Strzeleckiego i jesienią t.r. przeszedł do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Ponieważ policja rosyjska wykryła organizację w rejonie Mińska Mazowieckiego, w końcu t.r. musiał S. uciekać do Warszawy i przebywał tam pod przybranym nazwiskiem Stanisława Sosnowskiego. Pracował w Tow. Higieny im. B. Prusa, organizując m.in. kursy sanitarne dla nauczycieli. W końcu lipca 1915 wstąpił do Straży Obywatelskiej i w czasie opuszczania Warszawy przez Rosjan pełnił służbę porządkową. W poł. sierpnia 1915 zgłosił się do tworzonego przez peowiaków Baonu Warszawskiego, gdzie początkowo był przydzielony do zbrojowni. Następnie został żołnierzem 1. Brygady Legionów Polskich (1. pluton 1. kompanii 3. baonu 1. pułku). Wziął udział w kampanii wołyńskiej; w październiku 1915 kontuzjowany w bitwie pod Rafałówką nad Styrem, dostał się do niewoli rosyjskiej i został skierowany na przymusowe roboty w fabryce. Zwolniony po wybuchu rewolucji październikowej 1917 r., wyjechał do Moskwy, gdzie działał jako członek zarządu Związku Jeńców Polskich. Poprzez tę organizację nawiązał kontakt z moskiewską placówką POW.
Do Warszawy wrócił S. w początku listopada 1918 i wziął udział w rozbrajaniu Niemców. Następnie przebywał w Ludwinowie, lecząc zdrowie nadwątlone pobytem w niewoli. Był członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego «Wyzwolenie». W r. szk. 1919/20 uczęszczał na kurs oświatowy Inst. Oświaty i Kultury im. S. Staszica w Warszawie. Wraz z kolegami z instytutu wiosną 1920 wziął udział w akcji propagandowej na Górnym Śląsku. Jako ochotnik walczył w wojnie polsko-sowieckiej 1920 r.; początkowo prowadził akcję werbunkową na wsi, a następnie przeszedł wraz z 201. pp całą kampanię. Zwolniony z WP w styczniu 1921, został referentem oświaty pozaszkolnej sejmiku pow. opoczyńskiego. Równocześnie był sekretarzem Okręgowego Związku Kółek Rolniczych oraz działaczem Związku Strzeleckiego w Opocznie. W r. 1922 został instruktorem oświatowym, a następnie kierownikiem Komisji Domów Ludowych przy Centralnym Związku Kółek Rolniczych (potem: Centralnym Tow. Organizacji i Kółek Rolniczych) w Warszawie. W r. 1925 z ramienia Skarbu Pracy Kulturalno-oświatowej zorganizował i kierował do r. 1933 Ogniskiem Pracy Kulturalno-Oświatowej przy ul. Wolskiej 44 w Warszawie. W tym czasie opublikował poradnik Jak zakładać dom ludowy i prowadzić Towarzystwo Domu Ludowego. Wskazówki organizacyjne (W. 1925), a także kilka artykułów m.in. w czasopismach: „Siew”, „Spólnota” i „Polska Oświata Pozaszkolna”. Był redaktorem i współautorem dwutomowego wydawnictwa „Dom Ludowy” (W. 1927–8). W r. 1930 powołał do życia Tow. Oświaty Dorosłych pow. warszawskiego i był jego prezesem do r. 1939; organizował corocznie festyny na zakończenie roku świetlicowego w poszczególnych miejscowościach pow. warszawskiego. W ramach Biblioteczki Komisji Domów Ludowych opublikował pracę Świetlica. Zadania, metoda, formy pracy, organizacja, urządzenie i administracja (W. 1932, z Tadeuszem Malinowskim i Walentym Regulskim). W tym czasie uzupełniał swą wiedzę, uczęszczając przez półtora roku na Wydz. Nauk Polityczno-społecznych Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W r. 1933 został kierownikiem działu wychowania obywatelskiego w Centralnym Komitecie ds. Młodzieży Wiejskiej. Od maja 1934 był sekretarzem generalnym Wiejskich Uniwersytetów Regionalnych. T.r. został członkiem Wydz. Powiatowego pow. warszawskiego. Działał także (m.in. jako prezes oddziału podstołecznego) w Związku Legionistów, oraz (jako wiceprezes) w Komisji Porozumiewawczej Organizacji Społeczno-Oświatowych pow. warszawskiego.
We wrześniu 1935 został S. wybrany z okręgu 7 (pow. warszawski) na posła do sejmu. Był sekretarzem sejmu i członkiem Komisji Oświatowej i Regulaminowej, a także komisji specjalnych: Budowlanej i Samorządu Miejskiego. Wchodził w skład koła Obozu Zjednoczenia Narodowego. W r. 1937 objął kierownictwo Tow. Regionalnych Ośrodków Społeczno-Wychowawczych dla Młodzieży Wiejskiej. Wybrany ponownie na posła w grudniu 1938, pełnił w sejmie te same funkcje, co w poprzedniej kadencji. W końcu l. trzydziestych był członkiem zarządu (m.in. wiceprezesem) Zakładu Elektrycznego Okręgu Podstołecznego, a także przewodniczącym Komitetu Pomocy Zimowej dla Bezrobotnych (KPZdB) pow. warszawskiego. Odznaczony był m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta, Krzyżem Niepodległości oraz Brązowym, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi.
We wrześniu 1939 został S. ewakuowany z Warszawy jako poseł i dotarł do Hrubieszowa. Z otrzymanej w KPZdB znacznej sumy pieniędzy, finansował akcję pomocy uchodźcom, m.in. na terenie pow. hrubieszowskiego. W końcu września t.r. wrócił pod Warszawę, gdzie finansował do końca października t.r. pomoc dla biednej ludności na terenie pow. warszawskiego. Od końca r. 1939 do stycznia 1942 prowadził własne gospodarstwo ogrodnicze w Łaziskach pod Ludwinowem, dojeżdżając często do Warszawy, gdzie prawdopodobnie włączył się do pracy konspiracyjnej. Aresztowany przez Gestapo w Warszawie w końcu stycznia 1942, po śledztwie w Al. Szucha i pobycie w więzieniu na Pawiaku, został wysłany 17 IV t.r. do obozu koncentracyjnego Auschwitz (nr obozowy 31300), gdzie zginął 10 VI 1942.
Żoną S-ego była (ślub w r. 1923) Maria z Paruchów (1893–1980), nauczycielka, sekretarz generalny i kierownik programowy Tow. Oświaty Dorosłych w pow. warszawskim, autorka poradników pracy oświatowo-kulturalnej. W małżeństwie tym miał S. syna Jacka (ur. 1930), inżyniera mechanika.
Bibliografia oświaty pozaszkolnej (1900–1928), Oprac. J. Skarżyńska, J. Muszkowski, H. Radlińska, W. 1929; Wojciechowski K., Bibliografia oświaty dorosłych w wyborze, W. 1971; Album-Skorowidz Senatu i Sejmu 1935–40, s. 165 (fot); Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Księga pamięci. Transporty Polaków z Warszawy do KL Auschwitz 1940–1944, W.–Oświęcim 2000 I 516; Księgi zgonów z Auschwitz. Fragmenty. Indeks nazwisk, Münich 1995 III; Skład osobowy Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej oraz Komisji Sejmowych, W. 1937 s. 31, 44, 63, 67; toż, W. 1938 s. 5, 30, 42, 62; Zieleniewski, Sejm i Senat 1938–43, s. 35, 92, 267; – Domańska R., Pawiak – więzienie Gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; – Jędrzejewicz W., P.O.W. i Batalion Warszawski. Moja służba 1914–1915, W. 1939; Spraw. stenogr. Sejmu, 1935–9; – Arch. Paraf. św. Anny w Jakubowie: Akt ur. S-ego nr 176/1893; B. Jag.: rkp. 8607 k. 19–20; B. Ossol.: rkp. 15298 k. 129–132; CAW: sygn. KN 16 III 1933; Muz. Niepodległości w W.: Kartoteka Pawiaka; – Informacje i mater. w posiadaniu syna S-ego, Jacka z W.
Stanisław Konarski